Stryj

W „Lustracji dóbr królewskich…”  z XVI wieku oraz w spisach podatkowych z tego okresu wymienia się nazwę  Stryi lubStry. Pochodzenie nazwy  tej osady nie jest do końca jasna. Wieś weszła w drugiej połowie XVI wieku w skład dzierżawy zadybskiej. Dzierżawa zadybska, będąc własnością królewską, była dzierżawiona różnym magnatom w uznaniu ich zasług.

W XVI wieku dzierżawili tą wieś Zebrzydowscy, w XVII wieku Lubomirscy i Ossolińscy a w XVIII wieku Poniatowscy i Karasiowie.

Według opisu wsi z 1564 roku we wsi Stry mieszkało 48 kmieci „na rolach niejednakich, pod nimi łanów 24”[1]. Mogła, więc ta miejscowość liczyć prawie 300 mieszkańców.

Mimo, że pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z połowy XVI wieku,  duży rozmiar wsi może wskazywać na wcześniejsze powstanie wsi, może nawet z XV wieku.

Mieszkańcy Stryja pracowali na polach folwarku Zadybie i oddawali na rzecz dworu po 4 korce owsa rocznie, oddawali też daniny w jajach i kurach. Oprócz kmieci we wsi mieszkało też 2 zagrodników.

W początkach XVII wieku wieś została zniszczona zapewne przez niepłatne wojska

samodzielnie wybierające żołd lub przez jakąś zarazę. W 1661 roku zapisano, że „Wieś Strii (…)już od 30 lat spustoszała. Grunta chojnami zarosłe, budynków nie masz, jeno 1 chłop mieszka, nic nie płaci, ani daje, chrustów i lasów pilnuje”. W tej wsi musiało, więc wydarzyć się jakieś wielki nieszczęśnie skoro z prawie 300 mieszkańców zostało zaledwie kilka osób (mieszkający w Stryju chłop zapewne miał rodzinę). W opisie sąsiednich wsi z XVII wieku nic nie wspomina się o jakimś tragicznym wydarzeniu sprzed 30 lat, czyli z około 1631 roku.

Stryj powoli podnosiła się z upadku i w końcu XVIII wieku, według danych ze spisu ludności diecezji krakowskiej z 1787 roku miejscowość Stryj liczyła 153 mieszkańców i należała do parafii w Żelechowie.  W tym czasie wieś liczyła 18 zagrodników z rodzinami, czyli ubogich chłopów.

Po upadku państwa polskiego w 1795 roku dobra królewskie przeszły na własność rządu Austrii a następnie rządu Księstwa Warszawskiego.

W 1815 roku dawne dobra królewskie stały się dobrami narodowymi w gestii komisji Skarbu Królestwa Polskiego.

Wieś Stryj liczyła w 1827 roku 17 domów i 183 mieszkańców.

W 1833 roku rząd sprzedał majątek Zadybie, obejmujący również wieś Stryj. Do 1864 roku właścicielem wsi była rodzina Piaskowskich. Po tej dacie nastąpiło uwłaszczenie ziemi dworskiej i powstała samodzielna wieś Stryj w gminie Kłoczew.

W 1890 roku w Stryju było 34 domy i 290 mieszkańców. Tak, więc dopiero po 250 latach liczba mieszkańców tej wsi osiągnęła stan z przełomu XVI i XVII wieku. Obszar wsi liczył 883 morgi.

Miejscowość szybko się rozrastała i w 1921 roku było tu już 66 domów i  426 mieszkańców. Była to najludniejsza wieś ówczesnej gminy Kłoczew. W tym czasie sklep z artykułami kolonialnymi posiadał J. Majek.


[1]„  Lustracja 1564….”op. cit.  s. 273-274